15 de marzo de 2012

A batalla de Rande.

Foi unha importante batalla librada no Estreito de Rande e dentro da Enseada de San Simón (onde agora se ubica a Ponte de Rande). Prodúxose o 23 de outubro de 1702 e enfrentou ás escuadras das coalicións anglo-holandesa e hispano-francesa, dentro do contexto da Guerra de Sucesión española.



(Plano da batalla de Rande que se exhibe no museo de Pontevedra)

Os galeones españois, cargados co maior envío coñecido de tesouros procedentes de América, iban ó mando do Almirante Manuel de Velasco y Tejada, estaban protexidos polos navíos franceses e entraron en Vigo o 22 de septembro de 1702. Refuxiáronse no fondo da ría, na enseada de San Simón, pasado xa o estreito de Rande protexido polo castelo de Corbeiro ao norte, e o de Rande ó sur, en lugar de dirixirse a Sevilla, o porto que monopolizaba o comercio co "Novo Mundo".


(Grabado holandés  de principios do século XVIII describindo as posicións dos contendentes)

O cargamento non foi descargado, xa que os de Sevilla se opoñían alegando que en Sevilla era o único lugar onde poderían realizar esa maniobra. Durante esa espera, os anglo-holandeses descubriron o escondite do preciado cargamento. Despois de catro semanas de chegada dos galeóns a Vigo, estos mantiñan a súa carga; os españois reforzaran a artillería das defensas de terra con cañóns procedentes dos navíos. Nos extremos do estreito cruzaron cadeas para impedir a entrada dos navíos anglo-holandeses, e os buques franceses protexían rodeándoos, aos galeóns de carga españois. 
Os anglo-holandeses, baixo o mandato do almirante George Rooke, planearon un ataque anfibio, mediante o cal conquistarían as defensas de terra, e unha vez dominados os castelos de Cordeiro e Rande, só quedaría abrilos e atacar coa flota.
O 23 de outubre comezou o ataque desembarcando tropas en ambas orillas da ría. O navío inglés "Torbay" puxo rumbo ría arriba, seguido dos navíos "Mary", "Kent" e "Monmouth". Este era o primeiro dos sete grupos dispostos ó ataque. O maior número de efectivos anglo-holandeses fixo que a victoria se decidira da súa parte. 




O cargamento de ouro, plata e outras riquezas estaba embarcado en tres galeóns de combate e catorce comerciais. A mala disposición das naves para unha adecuada defensa e a superioridade dos ingleses e holandeses fixo que en menos de 10 horas a batalla se decidira a favor dos atacantes. As defensas francesas cederon deixando vía libre ós galeóns cargados de riquezas. O almirante Velasco ordeou o afundimento dos barcos que conservaban parte da súa carga. 
Unha vez gañada a batalla, os atacantes saquearon Redondela e a isla de San Simón. Vigo quedou a salvo, protexida pola súa muralla. 
Na retirada, os anglo-holandeses levaron varios barcos apresados, entre eles un galeón español que estaba cargado cos tesouros recollidos. Á saída pola ría de Vigo, este galeón encallou ao paso polas Illas Cíes e afundiu, sen ser localizado. 


Don Fernando Chacón, testigo de excepción, describiu o combate da seguinte maneira:

"El domingo 22 de octubre por la mañana arrivó sobre Vigo toda la Armada de Inglaterra, que se componía de más de 150 navíos, los 70 de línea y los restantes de todo género de embarcaciones, incluyendo algunas carcasas de echar bombas, el mismo día por la tarde llegaron a dar fondo en la ría que llaman de Teis, mui cerca de nuestros navíos y luego salí de mi Almiranta con toda la gente de su dotación al fuerte del Norte a donde estaba señalado don Manuel Velasco con todas las Compañías de Infantería de los Vageles franceses. Aquella noche (el enemigo) intentó venir por tres veces a la cadena de donde fue rechazado, por la mañana reconociéndose que su desembarco era por Teis, mandó el Sr. Conde de Chatternaut que todas las demás compañías passaran al fuerte de Rande incluiendo las de mi hermano Don Fernando Chacón y haviendo ganado el fuerte quedó este prisionero y herido en la caveça y viendo el Sr. Conde de Chatternaut que ganado el fuerte de Rande era dueño de los navíos (el enemigo) dio horden para que todos se quemaran, excepto algunos que les faltaron las minas no se prendieron en el incendio, casso bien fatal...... con tanto tesón de una y otra parte, que, mezclados los leños, casi era inútil el cañón. Peleábase con fuegos de inhumano artificio, ollas, camisas y bolas de betún ardiente. Deseaban los franceses venir al borde, porque estaban más bien guarnecidos de gente de guerra; pero los ingleses toda la lid acometieron al fuego, y siendo en número superiores, no podían diez naves defenderse de tanta multitud de leños enemigos, que suplían siempre los maltratados."



Realízase, na universidade de Vigo, un curso no que pretenden ensinar ós alumnos unha visión sobre a Batalla de Rande non como algo aislado, senón dentro do contexto histórico dunha etapa que marca a transición entre a idade moderna e a contemporánea.


En 1967 inaugurouse o "Monumento a los Galeones de Rande", obra do arquitecto Desiderio Pernas. É unha gran plataforma sobre a que están situadas tres anclas de navíos hundidos na Batalla de Rande. 






Julio Verne foi o mellor portavoz da batalla. O escritor francés puxo a bahía de Vigo na literatura universal, debemos situarnos no oitavo capítulo do libro "Veinte mil leguas de viaje submarino" no que o capitán Nemo lle relata a Arronax o contexto da batalla de Rande.
O autor, visitou Vigo tempo despois de publicar a súa obra.


No hay comentarios:

Publicar un comentario